Katedra Archeologii i Historii Starożytnej prowadzi badania koncentrujące się wokół problematyki przemian religijnych, gospodarczych i społecznych na terenie Europy i ziem polskich w trakcie ich długotrwałego rozwoju cywilizacyjnego. Badane są problemy z zakresu dziejów systemów administracyjnych, wierzeń religijnych, światopoglądu i kultury duchowej, znaczenia kultury materialnej i technologii w rozwoju społecznym.

Pracownicy Katedry zajmują się relacjami zachodzącymi w przestrzeni społecznej od antyku do czasów nowożytnych. Analizowane są stosunki zachodzące pomiędzy warstwami społecznymi, funkcjonariuszami władzy i kultu religijnego. Podejmowane są zagadnienia metodologii i historiografii badań nad relacjami społecznymi w dziejach cywilizacji europejskiej. Ważnym aspektem prowadzonych badań są studia nad transformacjami i przełomami kulturowymi w kontekście ideologicznym i gospodarczym. Nowym polem badawczym Katedry Archeologii i Cywilizacji Starożytnych są analizy społecznego funkcjonowania pamięci kulturowej w perspektywie długiego trwania historycznego, rozpatrywane w skali lokalnej i ponadregionalnej.